Ván ép đạt chứng chỉ FSC – Giải pháp xanh cho ngành gỗ xuất khẩu

Sự dịch chuyển xanh trong ngành gỗ toàn cầu

Khi biến đổi khí hậu trở thành vấn đề toàn cầu, ngành công nghiệp gỗ – vốn phụ thuộc trực tiếp vào rừng và tài nguyên thiên nhiên – đang đối mặt với những yêu cầu chuyển đổi mạnh mẽ. Các thị trường xuất khẩu lớn như EU, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc ngày càng ưu tiên các sản phẩm có nguồn gốc hợp pháp, minh bạch và thân thiện với môi trường.

Trong bối cảnh đó, ván ép đạt chứng chỉ FSC đang trở thành xu hướng tất yếu và là giải pháp chiến lược để ngành gỗ Việt Nam vươn ra thế giới một cách bền vững và có trách nhiệm.

1. FSC là gì ?

FSC (Forest Stewardship Council – Hội đồng Quản lý Rừng Thế giới) là tổ chức phi lợi nhuận quốc tế thiết lập tiêu chuẩn cho việc quản lý rừng có trách nhiệm. Chứng chỉ FSC đảm bảo rằng sản phẩm gỗ – bao gồm cả ván ép – được sản xuất từ nguyên liệu có nguồn gốc:

• Hợp pháp, có thể truy xuất được

• Khai thác theo phương thức bền vững

• Không làm tổn hại đến môi trường sinh thái, quyền lợi người lao động và cộng đồng địa phương

Ván ép có chứng nhận FSC không chỉ chứng minh chất lượng nguyên liệu đầu vào mà còn thể hiện cam kết bảo vệ môi trường và tuân thủ các giá trị xã hội trong toàn bộ chuỗi sản xuất.

2. Lợi ích khi đạt FSC

Ván ép là sản phẩm chủ lực của ngành chế biến gỗ. Trong bối cảnh yêu cầu “xanh hóa” ngày càng khắt khe, sản xuất ván ép đạt chứng chỉ FSC trở thành giải pháp thiết thực giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường và nâng cao giá trị thương hiệu.

Mở rộng thị trường xuất khẩu

Sản phẩm ván ép có chứng chỉ FSC dễ dàng được chấp nhận tại các thị trường khắt khe về tiêu chuẩn môi trường như châu Âu và Bắc Mỹ. Nhiều tập đoàn lớn, đặc biệt trong ngành xây dựng và nội thất, đã đưa FSC vào danh mục bắt buộc trong việc lựa chọn nhà cung cấp.

Nâng cao uy tín và giá trị thương hiệu

Việc đạt chứng chỉ FSC là minh chứng cho trách nhiệm xã hội và cam kết phát triển bền vững. Điều này giúp doanh nghiệp sản xuất ván ép không chỉ tạo niềm tin với khách hàng quốc tế mà còn xây dựng thương hiệu gỗ Việt Nam có trách nhiệm và minh bạch.

Đáp ứng xu hướng tiêu dùng xanh

Người tiêu dùng trên toàn thế giới đang thay đổi thói quen lựa chọn sản phẩm, ưu tiên những sản phẩm “xanh” – có nguồn gốc bền vững, không gây hại môi trường. Ván ép FSC vì thế không chỉ có giá trị về kỹ thuật, mà còn là công cụ tiếp thị hiệu quả, thu hút nhóm khách hàng có nhận thức cao về môi trường.

Tối ưu chuỗi cung ứng và quản trị rủi ro

Việc tuân thủ hệ thống truy xuất nguồn gốc FSC giúp doanh nghiệp kiểm soát tốt hơn chuỗi cung ứng, phát hiện sớm các lỗ hổng về chất lượng hoặc nguồn gốc nguyên liệu. Ngoài ra, điều này còn giảm thiểu rủi ro pháp lý, đặc biệt trong bối cảnh các đạo luật về khai thác rừng và nhập khẩu gỗ trái phép đang ngày càng được siết chặt.

3. Thành An – Điểm sáng chuyển đổi xanh?

Nhiều doanh nghiệp trong nước, điển hình như Công ty Cổ phần Sản xuất Gỗ Thành An, đã tiên phong chuyển đổi và đầu tư toàn diện để đạt chứng nhận FSC-CoC (Chain of Custody – Chuỗi hành trình sản phẩm). Nhờ đó, Thành An có thể cung cấp ván ép đạt chuẩn FSC với chất lượng ổn định, đáp ứng yêu cầu từ các thị trường khó tính và duy trì được đơn hàng lâu dài với đối tác nước ngoài.

Thành công của những doanh nghiệp như Thành An cho thấy:
FSC không phải là rào cản, mà là cơ hội để ngành gỗ Việt nâng cao năng lực cạnh tranh và tái định vị trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Những điều doanh nghiệp cần lưu ý khi lựa chọn giải pháp xanh với chứng chỉ FSC

Trong quá trình chuyển đổi sang sản xuất ván ép đạt chứng chỉ FSC, nhiều doanh nghiệp gỗ Việt Nam – đặc biệt là các cơ sở chế biến nhỏ và vừa – vẫn còn lúng túng khi tiếp cận khái niệm “giải pháp xanh” hay chưa xác định rõ phải bắt đầu từ đâu, cần tuân thủ những gì và làm thế nào để đạt được hiệu quả cả về mặt thương mại lẫn môi trường.

Việc đạt chứng nhận FSC không đơn thuần là “mua một cái giấy phép”, mà là quá trình tái cấu trúc toàn diện từ nhận thức, vận hành đến quản trị chuỗi cung ứng. 

1, Hiểu rõ hệ thống chứng chỉ FSC và phạm vi áp dụng

FSC có hai loại chứng chỉ chính:

• FSC-FM (Forest Management) là chứng chỉ dành cho các tổ chức quản lý rừng. Hiện tại, đơn vị đã quản lý gần 5.000 ha rừng và đặt mục tiêu mở rộng diện tích lên 10.000 ha vào năm 2030.

• FSC-CoC (Chain of Custody): dành cho doanh nghiệp chế biến, sản xuất, thương mại các sản phẩm gỗ

 

Đối với doanh nghiệp sản xuất ván ép, chứng chỉ cần đạt là FSC-CoC, yêu cầu minh bạch toàn bộ hành trình sản phẩm – từ khi nguyên liệu được nhập vào nhà máy đến khi sản phẩm hoàn thiện được đưa ra thị trường. Do đó, doanh nghiệp phải xây dựng được hệ thống truy xuất nguồn gốc nội bộ chặt chẽ, bao gồm quy trình ghi nhận, phân loại và kiểm soát hàng hóa đạt chuẩn FSC, tránh trộn lẫn với nguyên liệu không rõ nguồn gốc.

2, Đảm bảo nguồn nguyên liệu hợp pháp và ổn định

FSC không cho phép sử dụng nguyên liệu gỗ không có chứng từ rõ ràng, gỗ khai thác bất hợp pháp hoặc gây tác động xấu đến môi trường, cộng đồng. Do đó, doanh nghiệp cần:

• Thiết lập quan hệ với nhà cung cấp gỗ có chứng chỉ FSC-FM hoặc FSC-CoC

• Lập hồ sơ lưu trữ đầy đủ hóa đơn, hợp đồng, biên bản giao nhận, giấy xác nhận nguồn gốc

• Thường xuyên đánh giá và lựa chọn nhà cung ứng có cam kết phát triển bền vững

Ngoài ra, doanh nghiệp cũng cần tính đến sự ổn định lâu dài của nguồn nguyên liệu, bởi nếu thiếu hụt đầu vào đạt chuẩn, đơn hàng FSC có thể bị gián đoạn, gây ảnh hưởng lớn đến uy tín và cam kết với đối tác.

3, Chuẩn hóa quy trình sản xuất và phân loại

FSC yêu cầu doanh nghiệp phân tách rõ ràng giữa sản phẩm FSC và sản phẩm không FSC trong suốt quá trình sản xuất, lưu kho, vận chuyển, đóng gói và giao hàng.

Do đó, doanh nghiệp cần:

• Bố trí khu vực sản xuất riêng hoặc có quy trình đánh dấu, phân luồng rõ ràng

• Ghi nhãn sản phẩm đúng theo quy định FSC

• Xây dựng quy trình kiểm soát nội bộ để phát hiện và ngăn ngừa trộn lẫn sản phẩm không đạt

Những doanh nghiệp đã có sẵn hệ thống ISO, ERP, hoặc quản lý chất lượng tổng thể sẽ có nhiều lợi thế trong việc tích hợp tiêu chuẩn FSC vào quy trình hiện có.

4, Đào tạo và nâng cao nhận thức cho toàn bộ nhân sự

FSC không chỉ là trách nhiệm của một phòng ban, mà cần cả hệ thống doanh nghiệp cùng tham gia.

Công nhân cần hiểu vì sao phải tách riêng nguyên liệu
Quản lý kho cần nắm được cách ghi chép và lưu hồ sơ truy xuất
Kế toán cần hiểu cách lưu chứng từ theo yêu cầu của kiểm toán FSC
Kỹ thuật cần biết cách điều chỉnh quy trình để đảm bảo độ chính xác trong từng sản phẩm

Vì vậy, đào tạo định kỳ và truyền thông nội bộ đóng vai trò rất quan trọng để FSC không chỉ là tuân thủ, mà trở thành văn hóa vận hành xanh trong toàn doanh nghiệp.

5, Chuẩn bị sẵn sàng cho việc đánh giá và kiểm tra định kỳ

Sau khi được cấp chứng nhận, doanh nghiệp sẽ phải trải qua các đợt kiểm tra định kỳ, thường mỗi năm một lần. Ngoài ra, tổ chức cấp chứng chỉ có thể thực hiện kiểm tra bất ngờ.

Do đó, doanh nghiệp cần:

• Lưu trữ hồ sơ đầy đủ và dễ truy xuất

• Duy trì quy trình thực tế phù hợp với tài liệu đã cam kết

• Sẵn sàng phối hợp với chuyên gia đánh giá khi có lịch kiểm tra

Việc chủ động duy trì tiêu chuẩn sau chứng nhận sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí kiểm toán lại, đồng thời giữ vững niềm tin của đối tác.

Việc sản xuất ván ép đạt chứng chỉ FSC không chỉ là “tấm vé thông hành” vào thị trường quốc tế, mà còn là cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam thể hiện năng lực tổ chức, trách nhiệm môi trường và tư duy phát triển bền vững.

Tuy lộ trình chuyển đổi ban đầu có thể đòi hỏi nhiều công sức và sự đầu tư, nhưng nếu chuẩn bị đúng cách, đây sẽ là đòn bẩy chiến lược để nâng cao vị thế của ngành gỗ Việt trên bản đồ thương mại toàn cầu.

Hãy cùng Thành An tiếp tục hành trình bảo vệ rừng với các chuỗi giá trị xanh và có trách nhiệm để đưa hàng Việt Nam ra thế giới và bảo vệ những cánh rưng Việt Nam